Οι φάροι στις Ελληνικές ακτές

Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι αρκετοί ιστορικοί αλλά και δημοσιογράφοι Έλληνες, αλλά και Γάλλοι και Άγγλοι έχουν ασχοληθεί, έχουν φροντίσει να γνωρίσουν τους Φάρους της χώρας μας. Ταξίδεψαν σε όλες τις ακτές, ιδιαίτερα των Κυκλάδων και βλέποντας τους φάρους γύρω, τριγύρω σε όσα νησιά τους είχαν, ασχολήθηκαν και φρόντισαν να μάθουν… πως και γιατί έγιναν αυτοί οι Φάροι. Είναι εντυπωσιακό ότι Έλληνες και ξένοι ασχολήθηκαν, έμαθαν και έγραψαν βιβλία όχι μόνο Ελληνικά, για τους φάρους των Κυκλάδων, αλλά και Γαλλικά και Αγγλικά. Άλλωστε και αυτές οι δύο χώρες, και όχι μόνο, όταν χώροι τους βρίσκονται κοντά στη θάλασσα έχουν τους φάρους τους, “το φαρικό τους δίκτυο στις ακτές του Ατλαντικού”. Οι φάροι όμως των Ελληνικών Κυκλάδων τους έχουν ιδιαίτερα εντυπωσιάσει. Θέλησαν κάποιοι δημοσιογράφοι να τους γνωρίσουν, να τους φωτογραφίσουν, να μάθουν την ιστορία τους και να γράψουν βιβλία, υπάρχουν βέβαια και ελληνικά βιβλία… όπως: “Ελληνικοί πέτρινοι φάροι” του Γ. Παπαγεωργίου. Πολύ ενδιαφέρον είναι και το: “Ιστορικό περί των φάρων των Ελληνικών ακτών από της αρχαιότητας μέχρι σήμερον” του Στυλιανού Εμμανουήλ Λυκούδη 1917. Άλλο ένα επίσης ενδιαφέρον είναι: “Φάροι – Πέτρα και φως” του Γιώργου Σκουλά” 1997.

Υπάρχουν ακόμη πέντε βιβλία Γάλλων και Άγγλων που έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα με τους φάρους των Κυκλάδων, όχι μόνον πως παρουσιάζονται, υπάρχουν άλλωστε και οι φωτογραφίες τους, αλλά και τι πιθανές ιστορίες συνοδεύουν.

Ποιός γνώρισε τα δύο βράχια της θάλασσας;

Μας ανέφερε ο Δημήτρης Καραϊσκος, όταν ταξίδεψε και θέλησε να γνωρίσει στις βραχονησίδες στ’ ανοιχτά της Σύρου, που κάποτε τις είχε δει από μακριά. Ήταν μια όμορφη μέρα, με φωτεινό πρωινό και πλησίασε με το σκάφος του το Ασπρονήσι, με τα 110 στρέμματα του, που φαίνεται, όπως είπε, πολύ καλά και από τη Σύρο και από τη γειτονική Τήνο. Φαίνεται όμως και η Νάτα (ή Λανάτα) που είναι ένας βράχος με έκταση μονάχα 17 στρεμμάτων και στέκεται μοναχή κάπου μεταξύ Σύρου και Ρήνειας, και ίσα, ίσα που τη διακρίνει κανείς.

Περνώντας δίπλα από το Φανάρι, (τον ιστορικό φάρο της Ερμούπολης), που στέκεται 68 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, όλοι γνώριζαν ότι θεμελιώθηκε εκεί το 1834 και παραμένει ακόμα και σήμερα ο ψηλότερος φάρος. Άρχισε η πλεύση τους για να δουν και να γνωρίσουν το τόσο μικρό νησάκι… τη Νάτα (μόλις φαίνεται στη δεξιά πλευρά της θάλασσας από το φανάρι).

Όπως αναφέρει ο Δ. Καραϊσκος: “Στην πλεύση της επιστροφής, το Ασπρονήσι και το Φανάρι μας χαιρέτησαν με τις λάμψεις τους, και η Ερμούπολη εμφανίστηκε μητρική και γεμάτη ζωή, μέσα στους δύο λόφους και τα αναρίθμητα φώτα της.

Η μετέπειτα έρευνά μας, ξεκινώντας από το αρχείο του ιστορικού – ερευνητή Γιώργου Μ. Φουστάνου, μας αποκάλυψε πως το ρωσικό ατμόπλοιο “Czaritza” έπεσε πάνω στη Νάτα, ακριβώς 135 χρόνια πριν, τον Φεβρουάριο του 1887. Δεν είχε φώτα, δεν φαινόταν τη νύχτα.

Ένας ιστορικός συγγραφέας ο Κώστας Δανούσης είπε: “Πιο επικίνδυνη ακόμα αποδείχθηκε η ξέρα του Ασπρονησίου. Αρχικά τοποθέτησαν μια σημαδούρα και κάτι άλλο για να μην κινδυνεύουν τα καράβια που θα περνούν το βράδυ, όμως όταν υπήρξε μια κακοκαιρία αποκολλήθηκε κι έφθασε στη Σίφνο η σημαδούρα. Και στις 19 Ιανουαρίου του 1937 και το δεύτερο πλοίο με το όνομα “Ερμούπολις” των αδελφών Φουστάνου, στις 20 Νοεμβρίου 1954 το πλοίο καταστράφηκε, ευτυχώς χωρίς ανθρώπινα θύματα. Έπεσε πάνω στη Νάτα. Το βραχονήσι της Νάτας, που τα παλιά χρόνια δεν φαινόταν τη νύχτα, τώρα είναι τη νύχτα φωτισμένο!

Είναι αποτέλεσμα του διευθυντή της Υπηρεσίας Φάρων Στυλιανό Λυκούδη, τον Ερμουπολίτη “πατέρα” του σύγχρονου ελληνικού φαρικού δικτύου. Ήταν η έμπνευση για να σώζονται την νύχτα όλα τα σκάφη που θα περνούσαν και… φυσικά περνούν τώρα τόσα σκάφη το βράδυ. Το φως βοηθάει το πέρασμα των σκαφών.

Θα μπορούσαμε να ονομάζουμε κι εμείς… φάρο αυτό το τόσο μικρό βραχονησάκι που σώζει όσα καράβια περνούν τη νύχτα… με στόχο τους το θαυμάσιο λιμάνι της Ερμούπολης.

Ελληνικοί πέτρινοι φάροι

Ο Γιάννης Σκουλάς παρουσίασε το αποτέλεσμα μιας μεγάλης φωτογραφικής αποτύπωσης φάρων από άκρη σε άκρη στη χώρα. “Μια ατελείωτη εκδρομή που σιγά σιγά έγινα δεσμός της” όπως γράφει ο ίδιος στην έκδοσή του.

Και ποιος, άραγε, θα λέγαμε ότι είναι ο πιο ιστορικός, ο πιο εμβληματικός, ο πιο εντυπωσιακός από τους φάρους μας; Η απάντηση στέκεται στη Δίδυμη, το ερημονήσι στην είσοδο του λιμανιού της Ερμούπολης. Αυτός ο “πέτρινος πύργος” (όπως πολλοί τον ονόμασαν), ύψους 29 μέτρων, σχεδιάστηκε το 1834 από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Γιόχαν Ερλάχερ και δεν θυμίζει τα κάτασπρα κυκλαδίτικα φανάρια που μοιάζουν με…. ξωκλήσια. Είναι μεγαλοπρεπής (αναφέρει ο Ερλάχερ).

Είναι αστικός και μεγαλοπρεπής, σωστή αντανάκλαση της πόλης. Όταν μια βλάβη, ένα χειμώνα, τον κράτησε σβηστό για λίγες μέρες, ήταν λες και έλειπε κάτι από την ίδια την Ερμούπολη.

Βέβαια η Σύρος προσφέρει πάντα μια συντήρηση και ανακαίνιση. Φάροι σαν αυτόν, όπως αναφέρεται στο Ίντερνετ, η ύπαρξή τους είναι βαθιά συνδεδεμένη με τη δική μας.

Οι θαλασσινοί ταξιδιώτες, οι νησιώτες, οι ναυτικοί, οι ιστιοπλόοι θα έπλεαν σε θάλασσες σιωπηλές, απρόσωπες, σκληρές, χωρίς αυτούς. Θα ήταν τεράστιος ο κίνδυνος να ταξιδεύουν μικρά ή μεγάλα πλοία τη νύχτα και να μην είναι δυνατόν να φανεί ένας φάρος πάνω σ’ ένα μεγάλο, έστω και μικρό βράχο.

Ο κίνδυνος θα ήταν μεγάλος και τα πλοία δεν θα ταξίδευαν και δεν θα πλησίαζαν ένα νησί.

ΠΗΓΗ: koinignomi.gr